register

Er komt een openbaar register voor mediators om het gebruik van mediation als methode van geschiloplossing te stimuleren. Mediators die staan ingeschreven, mogen de wettelijk beschermde titel ‘beëdigd mediator’ dragen. Voor registratie gelden uniforme eisen aan opleiding en ervaring. Deze mediators moeten een eed afleggen voor de rechtbank. Dit staat in een wetsvoorstel van voormalig minister Van der Steur (Veiligheid en Justitie) dat voor advies naar verschillende instanties is gestuurd. Eind september 2016 is de consultatie gesloten. 

Is dit een noodzakelijke volgende stap in het professionaliseren van de beroepsgroep? Wellicht. Maar er is al veel geregeld voor de beroepsgroep door Mediatorsfederatie Nederland (MfN). De MfN heeft een solide kwaliteitsregister ontwikkeld voor mediators, met onder meer toelatingseisen, onderhoud vakbekwaamheid, waaronder peer reviews, een klachtenregeling en onafhankelijk tuchtrecht. Zij verwachten dat de Wet bevordering mediation een belangrijke stimulans zal zijn, door onzekerheden over de aard en (rechts)gevolgen van mediation weg te nemen, door de geheimhouding te garanderen van hetgeen tijdens het bemiddelingsproces plaatsvindt en door te stimuleren dat rechters en overheden deze vorm van conflictoplossing (nog) actiever gaan inzetten. Er is ook een keerzijde aan dit wetsvoorstel. Toenmalig kamerlid Van der Steur heeft al in mei 2013 een initiatiefvoorstel voor mediationwetgeving ingediend. Deze initiatiefwet is ingetrokken, nu er wetgeving van de minister is aangekondigd. Van der Steur is jurist en oud-advocaat en denkt vanuit een juridische context. Hij spreekt consequent over “partijen” die tot een oplossing van een “geschil” moeten komen. Hij pleit voor de invoering van een vorm van wettelijk geregelde tuchtrechtrechtspraak om de kwaliteit en integriteit van beëdigde mediators te kunnen handhaven. Dat zijn allemaal juridische termen en instrumenten. Het lijkt er op dat hij mediation wil juridificeren.

Maar mediation gaat niet over “partijen” die tegenover elkaar staan, maar mensen met hun emoties, onhandigheden en historie. Een mediator moet beschikken over een flinke dosis empathie en sociale vaardigheden om zijn cliënten met elkaar in een constructief gesprek te brengen. De mediator faciliteert; hij of zij laat de cliënten hun eigen problemen oplossen. Het zijn allemaal competenties die juristen over het algemeen niet bezitten. Een jurist wil oplossen, adviseren, strijden en uiteindelijk winnen. Alleen dat betekent dat er ook een “partij” verliest. Dat staat haaks op mediation. En de drang van de jurist om expert te zijn creëert afstand, geen geborgenheid. Nee, mediation is geen taak voor juristen.